Actueel

12 | 11 | 2023

Zie wat er gebeurt

Plotseling was het er weer. Het gevoel dat je als Jood in Nederland niet veilig meer bent. Dat je overal op sociale media berichten tegenkomt waarin Joden hun én jouw grote ongerustheid uitspreken. Zoals die van schrijfster Miriam Rotenstreich op Facebook: ‘We moeten weer gaan letten op wie we wel en niet kunnen vertrouwen. Wie ons wel of niet zal verraden als het erop aankomt. Nooit gedacht dat het zó ver zou komen.’

Ik had dat ook nooit gedacht. Sinds 1956 strijdt het Nederlands Auschwitz Comité tegen antisemitisme, racisme en uitsluiting. “Nooit meer Auschwitz”, roepen we sinds de moord op de Joden in Europa, dag in, dag uit. En iedereen was het daarmee eens. Antisemitisme was nooit helemaal verdwenen, maar het leek vooral voorbehouden aan een groepje verdoolde geesten, gekkies en gestoorden. Schijn bedriegt.

Nu laait de Jodenhaat weer op. Ronduit virulent, of juist verborgen subtiel. Met als onsmakelijke voorbeelden de opmerkingen van Johan Derksen op tv en heel recent de schofterige cartoon van Jos Collignon in de Volkskrant, waarin wordt gesuggereerd dat “die Joden het er wel zelf naar gemaakt hebben”.

Maar Joden hebben het er niet zelf naar gemaakt dat ze vervolgd worden, al eeuwen lang. Joden hebben het er niet zelf naar gemaakt dat scholen bewaakt moeten worden en zelfs nu de deuren sluiten. Joden hebben het er zelf niet naar gemaakt dat mezoezas van de deuren worden gehaald. Joden hebben het er zelf niet naar gemaakt dat de Universiteit van Amsterdam de Jacob Israël de Haan Lezing dit jaar niet laat doorgaan. Joden hebben het er zelf niet naar gemaakt dat dit jaar Kristallnachtherdenkingen zijn afgelast. Joden hebben het er zelf niet naar gemaakt dat ze op sociale media en privé de meest erge verwensingen en bedreigingen toegestuurd krijgen. Joden hebben het er zelf niet naar gemaakt dat ze worden uitgescholden tijdens een diploma-uitreiking.

Joden hébben het er zelf niet naar gemaakt.

Het zijn de cartoons en de tussen-neus-en-lippen gedane uitlatingen. De tinnef op twitter, TikTok, facebook, instagram. Die voeden de onderbuik, de haat, die wakkeren het smeulende vuur aan. En ik schaam me ervoor dat dit in Nederland gebeurt. Op de Nederlandse televisie. In een Nederlandse krant. Op de Nederlandse straten en pleinen.

‘Nooit meer’, zeiden we. Maar zie wat er gebeurt.

Jacques Grishaver

Namens het Nederlands Auschwitz Comité