Voorzitter Auschwitz Comité ontvangt hoge onderscheiding Oostenrijk

Jacques Grishaver, voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité, is onderscheiden met het Gouden Ereteken van Verdienste voor de Republiek Oostenrijk. Hij ontving de onderscheiding vandaag uit handen van de ambassadeur van Oostenrijk, mevrouw Dr. Heidemaria Gürer, voor zijn werk voor het Auschwitz Comité en zijn strijd tegen antisemitisme, racisme en uitsluiting.

Daarnaast geldt deze onderscheiding als eerbetoon aan zijn open en onafhankelijke houding die tot uiting kwam in 2000, toen Oostenrijk in een internationaal isolement terecht kwam vanwege het toetreden van de FPö tot de regering. In dat jaar verzocht de toenmalige ambassadeur Alexander Christiani toch aanwezig te mogen zijn bij de Auschwitz Herdenking in Amsterdam. Dat verzoek werd, tegen de toen geldende publieke opinie in, gehonoreerd.

Integrale tekst uitgesproken door ambassadeur Oostenrijk

UITREIKING OOSTENRIJKSE ONDERSCHEIDING AAN JACQUES GRISHAVER, VOORZITTER NEDERLANDS AUSCHWITZ COMITé, 2 MEI 2018

“Meneer Grishaver, mevrouw Verbeet, rabbijn Ten Brink, professor Blom!

Dames en heren, fijn dat ik u vanmiddag allemaal kan begroeten hier in de Oostenrijkse residentie.

Zoals we hier bij elkaar zijn, weten we het natuurlijk allemaal: Jacques Grishaver leidt al twee decennia lang het Nederlands Auschwitz Comité en hij is al sinds 1989 actief binnen deze organisatie. 

Het is een grote eer voor mij hem vandaag te mogen gaan huldigen.
Hij is iemand, die – zo heb ik mij laten vertellen – er eigenlijk niet zo van houdt in het zonnetje te worden gezet. Vindt dat hij helemaal niet zo bijzonder is. Liever werkt hij onopvallend áchter de coulissen;

Behalve als het om de goede zaak gaat. Als het moet. Dan staat hij er. Vol in het licht van schijnwerpers en publiciteit, zoals op de jaarlijkse Holocaust-herdenking in het Wertheimpark in Amsterdam.

De juiste woorden vindend, gedreven, met kennis van zaken. Met autoriteit. Live op televisie tegenwoordig. Met een enorm bereik, voor jong en oud.

Terugkijkend op de verschrikkingen van het nationaalsocialisme, op de Holocaust, op de meest zwarte bladzijden van onze gemeenschappelijke geschiedenis. Maar nooit met wrok, nooit verbitterd. Hoewel hij daar alle reden toe zou hebben.

Zelf heeft hij als baby en peuter de oorlog in de onderduik overleefd. Zijn ouders konden met behulp van het verzet ternauwernood aan de vernietigingsmachine van de nazi’s ontsnappen. De familie van zijn moeders kant is nagenoeg compleet uitgemoord in Sobibor. Wie zou het hem kwalijk hebben genomen als hij voor het leven in boosheid en vijanddenken was blijven steken.

Maar zo zit Jacques Grishaver niet in elkaar.

Ik kom nu op de betekenis te spreken die hij heeft gehad (en nog steeds heeft) voor de Nederlands-Oostenrijkse betrekkingen.

In recente tijden waren die banden soms problematisch.

Maar Jacques Grishaver heeft zich nooit laten meeslepen op de golven van negativiteit.

Een voorbeeld was het jaar 2000. Juist in dat jaar, onder moeilijke omstandigheden, stond Jacques Grishaver open voor het idee om voor het eerst in de geschiedenis van zijn Comité de Oostenrijkse ambassadeur aanwezig te laten zijn bij de jaarlijkse Auschwitz-herdenking in het Wertheimpark en hem een krans te laten leggen namens de Republiek Oostenrijk.

Had niet de geschiedenis getoond, wat het betekende, om anderen collectief uit te sluiten, zo luidde zijn argumentatie.
Sinds dat jaar 2000 neemt de Oostenrijkse ambassade ieder jaar deel aan de Holocaust-herdenking bij het Spiegel-monument van Jan Wolkers ter nagedachtenis aan alle slachtoffers.

Zelf was ik al twee keer daarbij aanwezig. Het bijwonen van de Auschwitz-herdenking van 2017 was zelfs het eerste wat ik deed na mijn aankomst in Nederland.

Inmiddels zijn er diplomatieke vertegenwoordigers uit meer dan dertig landen aanwezig bij de steeds groter wordende herdenking, waarbij in januari 2017 ook de minister-president gesproken heeft en de hele bijeenkomst voor het eerst live werd uitgezonden op televisie.

Allemaal verdiensten van Jacques Grishaver en zijn team van vrijwilligers, die met noeste arbeid van een relatief klein opgezette plechtigheid dé in de Nederlandse herinneringscultuur niet meer weg te denken nationale Holocaust-gedenkbijeenkomst hebben gemaakt.

Jacques Grishaver is in Nederland een centrale figuur waar het gaat om het levend houden van de herinnering aan de verschrikkingen van de vernietiging van Joden, Sinti en Roma, Jehova’s Getuigen, mindervaliden en andere door het nationaal-socialisme vervolgden.

Maar ook voor wat betreft het waarschuwen voor ontwikkelingen en gebeurtenissen die haaks staan op de bij ieder wellevend en weldenkend mens voorhandene, alles zeggende overtuiging: “Nooit meer Auschwitz". 

Hij roept onvermoeibaar op ons te verzetten tegen tekenen van intolerantie, discriminatie en racisme in onze samenlevingen. 
Dialoog, begrip en verzoening, dat is wat hij vooral ook de jongere generaties wil meegeven als panacee tegen onverdraagzaamheid, uitsluiting, extremisme en radicalisme. Zaken die helaas heden ten dage in vele landen op ons continent nog steeds de kop opsteken. 

Familie, vrienden, collega’s van Jacques Grishaver, 

We komen nu langzaam bij het officiële gedeelte van deze middag. Staat u mij toe, dat ik in het Duits verder ga..."

Uitreiking:
Hierbij overhandig ik u, Jacques Grishaver, namens de Oostenrijkse bondspresident, de versierselen behorende bij het Gouden Ereteken van Verdienste voor de Republiek Oostenrijk...

Dank u wel!