Actueel

26 | 03 | 2024

Bijzondere kartonnen schaakstukken gevonden onder vloer in Auschwitz

In voormalig concentratiekamp Auschwitz zijn onder de vloer van een gevangenenbarak kartonnen schaakstukken gevonden. Onderzoekers troffen 35 ongelijke kartonnen kaartjes aan die gebruikt konden worden als schaakstukken, meldt het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau op woensdag 20 maart 2024. Op de kaartjes zijn eenvoudige tekeningen gemaakt van onder meer pionnen, paarden en torens. Op sommige kaartjes zijn de tekeningen vervaagd, maar het Auschwitz Museum schrijft op de site dat de meeste schaakstukken nog in behoorlijk goede staat zijn. "Afbeeldingen van torens, pionnen, lopers of ridders zijn nog steeds gemakkelijk te onderscheiden. Toch is het spel niet compleet en is op sommige kaartjes geen spoor meer van een tekening te bekennen”, zegt Elzbieta Cajzer, het hoofd van de collectie van het museum.

In Auschwitz zijn vaker schaakspellen gevonden, zoals kleine houten schaakstukken, schaakstukken van roggebrood en handgetekende bord- en kaartspellen. Gevangenen probeerden hun vrije tijd door te brengen met het spelen van verschillende spelletjes. Schaken en kaarten waren populaire spellen die mensen zelf konden maken met illegaal verkregen stukken karton of hout. "Deze schaakstukken zijn uniek omdat ze op een relatief primitieve manier van karton gemaakt zijn", aldus Cajzer. Volgens haar was de maker vooral bezig met de functionaliteit van het spel, en niet met het uiterlijk van de stukken. Ze waren eenvoudig mee te nemen en snel te verbergen.

Wat er met deze kartonnen stukken gaat gebeuren, is nog onduidelijk. Mogelijk worden ze tentoongesteld in Blok 8 van Auschwitz I, waar ze ook zijn gevonden. Daar is binnenkort een tentoonstelling over het dagelijks leven in het concentratiekamp. De schaakstukken worden wellicht opgenomen in die tentoonstelling, getiteld 'Evening Time'. "Deze tentoonstelling draait om de vrije tijd die gevangenen hadden tussen het avondappèl en het ingaan van de avondklok. Deze spellen laten zien hoe groot de wil was om te ontsnappen aan de verschrikkingen van het kamp”, zegt Magdalena Urbaniak, verantwoordelijk voor de tentoonstellingen in het museum.

Foto's: Auschwitz Museum