Hoe het begon

In 1956 benaderde het Internationaal Auschwitz Comité in Wenen Nederlandse Auschwitz-overlevenden met het verzoek vrouwen te zoeken die wilden getuigen in het proces tegen C. Clauberg. Deze nazi-arts was berucht om zijn medische experimenten in Auschwitz. Er werd een oproep geplaatst voor een openbare bijeenkomst en daarmee was het Nederlands Auschwitz Comité geboren. De oprichters waren: J. Alvares Vega, Ro en Lou Corper, Eva en Jacques Furth, Elly en David van Geens, Annetje Fels-Kupferschmidt, Saar en Manus Neter.

Acties

Het Comité protesteerde tegen het feit dat oud-nazi's in Duitsland hoge functies kregen, zamelde geld in voor een internationaal monument in Auschwitz, organiseerde culturele avonden en gaf een blad uit. In de jaren zestig voerde het Comité actie tegen de verjaringstermijn van twintig jaar voor oorlogsmisdaden. Een protestdemonstratie in Amsterdam tegen de vrijlating van de nazipolitiechef Willy Lages - verantwoordelijk voor het wegvoeren van talloze Nederlandse Joden - bracht duizenden op de been.

Het Comité protesteerde tegen het plan van de Nederlandse regering drie andere Duitse nazi's, Aus der Fünten, Kotälla en Fischer, die hun oorlogsmisdaden in Nederland hadden begaan, vrij te laten uit de gevangenis in Breda. Met succes, maar in 1989 kwamen ze toch vrij. Kotälla was intussen overleden.

De oprichting van een monument

In 1977 werd de eenvoudige gedenksteen uit 1952 op de Oosterbegraafplaats vervangen door het Spiegelmonument, ontworpen door de schrijver en beeldend kunstenaar Jan Wolkers. In 1993 werd het Auschwitz-monument vergroot en samen met de urn met as uit Auschwitz verplaatst naar het Amsterdamse Wertheimpark. Sindsdien vindt daar de jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking plaats.

‘Nooit meer Auschwitz’

Inmiddels is het meer dan 70 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog en zijn de meeste overlevenden behoorlijk op leeftijd. Jonge(re) mensen hebben zitting genomen in het Comité. Het werk van het Nederlands Auschwitz Comité wordt voortgezet, ook zoveel jaar na de oorlog. 'Nooit meer Auschwitz' betekent stelling nemen tegen hedendaagse uitingen van racisme, vreemdelingenhaat en antisemitisme.

Het Nederlands Auschwitz Comité is aangesloten bij het Internationale Auschwitz Komitee (IAK). Bij het IAK zijn Joodse en niet-Joodse organisaties uit 19 landen aangesloten en uit Duitsland ook het Documentatie- en Cultuurcentrum van de Duitse Sinti en Roma.

Meer over het Comité